Nieuws - Wat is verticale landbouw en zou het de toekomst van de glastuinbouw kunnen zijn?

Stel je voor dat je midden in de stad een kelder binnenloopt. In plaats van geparkeerde auto's en gedempt licht, zie je rijen verse, groene sla groeien onder paarse ledlampen. Geen aarde. Geen zon. Alleen stille groei, mogelijk gemaakt door technologie.

Dit is geen sciencefiction, maar verticale landbouw. En het wordt steeds realistischer, schaalbaarder en relevanter in het licht van klimaatuitdagingen, stedelijke groei en de stijgende vraag naar voedsel.

Met zoektermen zoals'stedelijke landbouw', 'toekomstige voedselsystemen',en"fabrieken"Verticale landbouw is meer dan ooit trending en trekt de aandacht van wetenschappers, stadsplanners en zelfs hobbykwekers. Maar wat is het precies? Hoe verhoudt het zich tot traditionele kaslandbouw? En kan het de toekomst van onze voedselproductie echt veranderen?

Wat is verticale landbouw precies?

Verticale landbouw is de techniek waarbij gewassen in gestapelde lagen worden geteeld, meestal binnenshuis. In plaats van afhankelijk te zijn van zonlicht en aarde, groeien planten onder ledlampen met voedingsstoffen die via hydrocultuur- of aerocultuursystemen worden aangevoerd. De omgeving – licht, temperatuur, vochtigheid en CO₂ – wordt nauwkeurig geregeld door sensoren en geautomatiseerde systemen.

Sla die groeit in kantoorkelders. Microgroenten die welig tieren in zeecontainers. Kruiden geoogst van de daken van supermarkten. Dit zijn geen toekomstmuziek – het zijn echte, werkende kwekerijen in het hart van onze steden.

Ik denk dat dit het geval is(Chengfei-kas), een toonaangevende naam in slimme landbouwtechnologie, heeft modulaire verticale systemen ontwikkeld die geschikt zijn voor stedelijke omgevingen. Hun compacte ontwerp maakt verticale teelt mogelijk, zelfs in krappe ruimtes, zoals winkelcentra en woontorens.

Wat is het verschil met traditionele kasteelt?

Zowel verticale landbouw als kaslandbouw vallen onder de bredere noemer vangecontroleerde omgevingslandbouw (CEA)Maar de verschillen zitten in de manier waarop ze ruimte en energie gebruiken.

Functie	Kaslandbouw	Verticale landbouw
Indeling	Horizontaal, enkel niveau	Verticaal, meerlagig
Lichtbron	Voornamelijk zonlicht, gedeeltelijk LED	Volledig kunstmatig (LED-gebaseerd)
Locatie	Plattelands- of voorstedelijke gebieden	Stedelijke gebouwen, kelders, daken
Gewasvariëteit	Breed assortiment, inclusief fruit	Meestal bladgroenten, kruiden
Automatiseringsniveau	Gemiddeld tot hoog	Zeer hoog

Kassen zoals die in Nederland richten zich op grootschalige groente- en fruitteelt met behulp van natuurlijk licht en geavanceerde ventilatie. Verticale farms daarentegen opereren volledig binnen met klimaatbeheersing en slimme automatisering.

Waarom wordt verticale landbouw gezien als de “toekomst”?

✅ Ruimte-efficiëntie in drukke steden

Naarmate steden groeien en grond duurder wordt, wordt het steeds moeilijker om traditionele boerderijen in de buurt te bouwen. Verticale boerderijen maximaliseren de opbrengst per vierkante meter door gewassen in de hoogte te stapelen. In sommige systemen kan slechts één vierkante meter meer dan 100 kg sla per jaar opleveren.

✅ Immuun voor weerrampen

Klimaatverandering heeft de landbouw onvoorspelbaarder gemaakt. Droogte, overstromingen en stormen kunnen hele oogsten verwoesten. Verticale landbouwbedrijven werken onafhankelijk van de weersomstandigheden en zorgen zo voor een consistente productie het hele jaar door.

✅ Verser eten met minder kilometers

De meeste groenten leggen honderden of duizenden kilometers af voordat ze op je bord belanden. Verticale landbouw brengt de productie dichter bij de consument, vermindert transport, behoudt de versheid en verlaagt de uitstoot.

✅ Supercharged Productiviteit

Terwijl een traditionele boerderij twee of drie oogstcycli per jaar kan produceren, kan een verticale boerderij20+ oogsten per jaarSnelle groei, korte cycli en dichte aanplant resulteren in aanzienlijk hogere opbrengsten.

Wat zijn de uitdagingen?

Verticale landbouw klinkt misschien ideaal, maar het kent ook nadelen.

Hoog energieverbruik

Kunstlicht en klimaatbeheersing vergen veel elektriciteit. Zonder toegang tot hernieuwbare energie kunnen de bedrijfskosten de pan uit rijzen en kunnen de milieuvoordelen teniet worden gedaan.

Hoge opstartkosten

Het bouwen van een verticale boerderij is duur. De infrastructuur, software en systemen vereisen aanzienlijke kapitaalinvesteringen, waardoor het voor kleine boeren moeilijk is om de overstap te maken.

Beperkte gewasvariëteit

Tot nu toe worden in verticale boerderijen voornamelijk bladgroenten, kruiden en microgroenten verbouwd. Gewassen zoals tomaten, aardbeien of paprika's hebben meer ruimte, bestuiving en lichtcycli nodig, wat in kassen gemakkelijker te regelen is.

Complexe technologie

Het runnen van een verticale boerderij gaat niet alleen over het water geven van planten. Het vereist AI-systemen, voedingsalgoritmen, realtime monitoring en zelfs robotica. De leercurve is steil en technische expertise is een must.

Gaat verticale landbouw kassen vervangen?

Niet helemaal. Verticale landbouw zal kassen niet vervangen, maar het zal...zal hen aanvullen.

Kassenzal een leidende rol blijven spelen in de productie van vruchtdragende en grootschalige gewassen. Verticale landbouw zal floreren in steden, extreme klimaten en op locaties waar land en water schaars zijn.

Samen vormen ze een krachtig duo voor duurzame voedselsystemen:

Kassen voor diversiteit, volume en efficiëntie buiten.

Verticale boerderijen voor hyperlokale, schone en jaarronde productie in stedelijke ruimtes.

Boeren in de lift: een nieuw hoofdstuk in de landbouw

Het idee dat we sla konden kweken op een kantoor in het centrum of verse basilicum in een parkeergarage leek vroeger onmogelijk. Nu is het een groeiende realiteit – gedreven door innovatie, noodzaak en creativiteit.

Verticale landbouw maakt geen einde aan de traditionele landbouw. Het biedt een nieuw begin – vooral in steden, waar voedsel dichterbij, schoner en duurzamer moet zijn.