Nieuws - Beheer van de luchtvochtigheid in kassen: schimmelziekten en plagen voorkomen

Heb je 's ochtends wel eens je kas binnengelopen met het gevoel dat je in een sauna stapte? Die warme, vochtige lucht voelt misschien wel prettig aan voor je planten, maar het kan je juist in de problemen brengen.

Te hoge luchtvochtigheid is een van de belangrijkste oorzaken van schimmelziekten en plagen in kassen. Van echte meeldauw bij komkommers tot botrytis bij aardbeien: een te hoge luchtvochtigheid vormt een ideale voedingsbodem voor plantproblemen.

Laten we eens kijken hoe u de luchtvochtigheid in uw kas kunt regelen en waarom dit zowel uw gewassen als uw budget kan besparen.

Waarom is luchtvochtigheid belangrijk in een kas?

Luchtvochtigheid is de hoeveelheid waterdamp in de lucht. In kassen hebben we het meestal overrelatieve vochtigheid (RV) — hoeveel vocht er in de lucht zit vergeleken met de maximale hoeveelheid vocht die de lucht bij die temperatuur kan vasthouden.

Wanneer de RV boven de 85-90% komt, komt u in een gevarenzone terecht. Dan ontkiemen schimmelsporen, vermenigvuldigen bacteriën zich en gedijen bepaalde insecten. Het beheersen van de luchtvochtigheid is net zo belangrijk als het reguleren van temperatuur of licht.

In een slimme kas in Nederland waarschuwden sensoren telers wanneer de RV 92% bereikte. Binnen 24 uur ontstond er grauwe schimmel. Ze activeren nu automatische ventilatoren en luchtontvochtigers bij 80% om de veiligheid te garanderen.

Hoe een hoge luchtvochtigheid ziekten en plagen bevordert

Schimmelziekten houden van warme, vochtige omgevingen. Sporen van echte meeldauw, valse meeldauw en botrytis hebben slechts een paar uur hoge luchtvochtigheid nodig om te activeren.

Een hoge luchtvochtigheid bevordert ook:

Plakkerige plantenoppervlakken die trips en witte vliegen aantrekken

Verzwakt plantenweefsel, waardoor infecties gemakkelijker kunnen worden veroorzaakt

Condensatie op bladeren, waardoor ziekteverwekkers zich verspreiden

Schimmelgroei op fruit, bloemen en zelfs op kaswanden

In Guangdong zag een rozenkweker tijdens het regenseizoen 's nachts zwarte vlekken ontstaan. De boosdoener? Een combinatie van 95% RV, stilstaande lucht en condensatie in de vroege ochtend.

Stap 1: Ken uw luchtvochtigheid

Begin met meten. Je kunt niet sturen wat je niet kunt zien. Plaats digitale hygrometers of klimaatsensoren op verschillende plekken in je kas – bij de gewassen, onder de tafels en in schaduwrijke hoeken.

Zoeken naar:

Dagelijkse RV-pieken, vooral voor zonsopgang

Hoge RV in gebieden met lage luchtstroom

Plotselinge pieken na irrigatie of temperatuurdalingen

Slimme sensoren kunnen de relatieve vochtigheid meten en automatisch ventilatoren, ventilatieopeningen of vernevelaars aanpassen, waardoor een zelfregulerend klimaat ontstaat.

Stap 2: Verbeter de luchtstroom en ventilatie

Luchtbeweging helpt om vochtplekken te verbreken. Het versnelt ook het drogen van de bladeren, wat schimmelvorming tegengaat.

Belangrijke tips:

Installeer horizontale luchtstroomventilatoren (HAF) om de lucht gelijkmatig te laten circuleren

Open het dak of de zijventilatieopeningen tijdens warme, vochtige periodes

Gebruik afzuigventilatoren of passieve schoorstenen om vochtige lucht te verwijderen

In de zomer kan natuurlijke ventilatie wonderen doen. Voeg in de winter warme lucht toe om koude condensatie op de plantenoppervlakken te voorkomen.

In een kas in Californië werd de botrytisziekte met 60% teruggebracht nadat er dwarsventilatiepanelen en vloerventilatoren waren geïnstalleerd.

Stap 3: Pas de irrigatie slim aan

Te veel water geven is een belangrijke bron van vocht. Natte grond verdampt, waardoor de relatieve vochtigheid stijgt, vooral 's nachts.

Irrigatietips:

Geef 's ochtends water, zodat het overtollige vocht 's avonds is opgedroogd.

Gebruik druppelirrigatie om verdamping te minimaliseren

Vermijd water geven tijdens bewolkte, windstille dagen

Controleer de bodemvochtigheid voordat u water geeft – niet alleen volgens een schema

Door over te stappen op bodemvochtigheidssensoren en getimede irrigatie kon een paprikakweker in Mexico de relatieve vochtigheid in het hele gewas met 10% verlagen.

Stap 4: Gebruik indien nodig luchtontvochtigers en verwarming

Soms is luchtstroom niet voldoende, vooral in koude of natte seizoenen. Luchtontvochtigers halen vocht rechtstreeks uit de lucht.

Combineer met verwarming om:

Voorkom condensatie op kaswanden of -plafonds

Bevorder de transpiratie van planten

Houd een stabiele RV aan van rond de 70–80%

In noordelijke klimaten voorkomt het opwarmen van de koele nachtlucht ochtendmist en dauw — twee belangrijke veroorzakers van schimmelplagen.

Moderne kassen zijn vaak voorzien van klimaatcomputers, waar luchtontvochtigers en verwarmingstoestellen aan zijn gekoppeld voor automatische regeling.

Stap 5: Vermijd verborgen vochtvallen

Niet alle vochtigheid komt van voor de hand liggende plekken.

Let op:

Natte grind- of vloeroppervlakken

Overvolle planten blokkeren de luchtstroom

Stapels organisch afval of natte schaduwdoeken

Lekkende goten of leidingen

Regelmatig onderhoud, schoonmaken en het uit elkaar zetten van de planten zorgen ervoor dat er minder 'hotspots' met luchtvochtigheid ontstaan.

In een kas in Vietnam is plastic mulch vervangen door ademend onkruiddoek en is de relatieve vochtigheid in lage tunnels met 15% verlaagd.

Stap 6: Combineer met andere IPM-praktijken

Vochtigheidsbeheersing is slechts één onderdeel van de preventie van ongedierte en ziekten. Voor volledige bescherming kunt u het combineren met:

Insectengaas om te voorkomen dat ongedierte binnendringt

Plakvallen om vliegende insecten te monitoren

Biologische bestrijdingsmiddelen (zoals roofmijten of nuttige schimmels)

Regelmatig schoonmaken en snoeien van planten

Deze holistische aanpak zorgt ervoor dat uw kas gezonder blijft en dat u minder afhankelijk bent van fungiciden of insecticiden.

Chengfei Greenhouse integreert vochtigheidsregeling in hun IPM-strategie door modulaire units te ontwerpen met ingebouwde ventilatie, drainage en sensorarrays. Zo wordt ervoor gezorgd dat de vochtigheid vanaf de basis onder controle blijft.

Als u deze balans behoudt, blijven uw planten sterk groeien en blijven ongedierte en schimmels op afstand.